Eindelijk een woordenboek waarin je niet wordt gehinderd door onschuldige woorden of onbeduidende adjectieven.

Ronald Giphart in het voorwoord.

Niet netjes, wel smeuïg

Wat is Algemeen Onbeschaafd Nederlands? Zoals Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN) wel wordt gebruikt om de standaardtaal aan te duiden, zo kun je AON gebruiken voor woorden en uitdrukkingen die je niet in elk gezelschap en op ieder moment kunt zeggen. Het gaat dan meestal om woorden die een negatief gevoel oproepen. Dat kan gebeuren doordat woorden niet alleen een vorm en betekenis hebben, maar ook een bepaalde gevoelswaarde. Mensen vinden ze bijvoorbeeld vies of beledigend. Maar het kan dan ook gaan om woorden die stiekem de nieuwsgierigheid prikkelen of bij sommigen een gevoel van gêne opwekken. Al die woorden komen in beginsel in aanmerking om te worden opgenomen in het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands (AON) — het smeuïgste woordenboek van het Nederlands. Meer weten? Klik op een onderwerp:

In het AON vind je de herkomst van de onbeschaafde betekenis van woorden. Onbeschaafde woorden komen uit alle windstreken. Sommige behoorden al in de middeleeuwen tot onze woordenschat, andere komen uit de ons omringende talen. Een opvallend deel van het onbeschaafd Nederlands is Bargoens, de oude dieventaal die veel Jiddische elementen bevat. En de hedendaagse straattaal van de jeugd kent niet alleen invloeden uit het Engels, maar bijvoorbeeld ook uit het Sranantongo. Daarnaast zijn veel onbeschaafde woorden en betekenissen metaforen, oftewel beeldspraak.

Wat iemand als onbeschaafd ervaart, verschilt per persoon. Om een plaats te krijgen in het AON, moet een woord daarom aan een aantal criteria voldoen. Daarover lees je hieronder meer:

Het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands beschrijft 'levende' platte taal. Dat wil zeggen: woorden die je nog dagelijks hoort of leest. Het gaat dan om woorden en uitdrukkingen die je niet zomaar kunt gebruiken, omdat ze niet door iedereen, in elk gezelschap of in elke situatie worden geaccepteerd.

Veel woorden uit het woordenboek kun je dus wel in intieme kring gebruiken, maar niet op je werk of tegen een wildvreemde op straat. Wanneer je bijvoorbeeld tijdens een vergadering maar wat in het wilde weg praat, kun je niet zeggen: 'Ik geef m'n bek ook maar een douw.' Maar thuis kan dat misschien wel. Ook Bargoens, scheldwoorden, verwensingen en krachttermen vallen onder het AON. En natuurlijk straattaal, slang, taboewoorden rond seks, uitwerpselen, uiterlijk, ziekte en de dood, en woorden die schimmige zaken moeten verhullen,zoals rond de misdaad en de prostitutie.

Onbeschaafd is dus niet per se vulgair of ordinair, maar kan ook verhullend zijn, schertsend, geestig, of bedoeld om een sfeer van 'ons kent ons' te creëren.

Om een plaatsje te krijgen in het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands moet een woord aan een aantal voorwaarden voldoen. Ten eerste moet het natuurlijk onbeschaafd zijn, zoals je hiervoor las. Maar dat is niet alles. Het woord moet ook voorkomen in het algemeen Nederlands dat wordt gesproken in Nederland, België en Suriname. Plaatselijke, regionale of dialectische varianten staan er in beginsel daarom niet in. Verder moet een woord hedendaags zijn, en onder hedendaags verstaan we globaal de laatste vijftig jaar, met nadruk op de laatste decennia. Aan de andere kant moet een woord zijn bestaansrecht hebben bewezen, daarom moet het wel al een aantal jaar zijn gebruikt voordat we het in dit woordenboek plaatsten.

Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands

Prijzenswaardige platte taal

Smeuïg leesvoer dus, maar ook een bekroond woordenboek! Het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands won de prestigieuze Kruyskampprijs, vanwege 'de exemplarische beschrijving van een belangrijk, maar nog te weinig bestudeerd lexicaal subdomein, in een mooi uitgegeven, goed ingeleid en glashelder gecomponeerd woordenboek'. Lees hier alles over deze eervolle bekroning.

De sappigste citaten

In dit woordenboek ontdek je de betekenis en herkomst van 'onbeschaafde' woorden, geïllustreerd met vermakelijke en scabreuze citaten van bekende auteurs als Wolkers, Reve, Carmiggelt, Van Kooten, Giphart, Grunberg en Campert. Zien over welke geile, gore en geestige citaten het gaat? Hier lees je er meer over, en kun je zo ook downloaden.

Woorden en uitdrukkingen voor hoer, neuken, borsten ...

Ballen, charmes, jetsers, koplampen, loezen, prammen, ... Hoeveel andere woorden voor borsten zijn er eigenlijk? Dat zie je achter in het woordenboek, waar je talloze lijsten vindt met synoniemen. Bijvoorbeeld zo'n 150 woorden voor neuken, 250 voor lul en 150 voor kut.

Copyright © Taalwerkplaats, Amsterdam | Colofon en privacy